دوره گرد...طبیب دوار بطبه...

آن کس که حوادث عبرت‏آموز روزگار را به چشم ببیند و از آن پند پذیرد ،
پرهیزگاریش او را از آلوده‏شدن به کارهاى شبهه‏ناک باز مى‏دارد . بدانید که
بار دیگر همانند روزگارى که خداوند ، پیامبرتان را مبعوث داشت ، در معرض
آزمایش واقع شده‏اید .

خطبه‏اى از حضرت امیر المومنین علی بن ابیطالب علیه السلام
 
هنگامى که در مدینه با او بیعت کردند .
 
آنچه مى‏گویم بر عهده من است و من خود ضامن آن هستم .
 
آن کس که حوادث عبرت‏آموز روزگار را به چشم ببیند و از آن پند پذیرد ، پرهیزگاریش او را از آلوده‏شدن به کارهاى شبهه‏ناک باز مى‏دارد . بدانید که بار دیگر همانند روزگارى که خداوند ، پیامبرتان را مبعوث داشت ، در معرض آزمایش واقع شده‏اید .
 
سوگند به کسى که محمد را به حق فرستاده است ، در غربال آزمایش ، به هم درآمیخته و غربال مى‏شوید تا صالح از فاسد جدا گردد . یا همانند دانه‏هایى که در دیگ مى‏ریزند ، تا چون به جوش آید ، زیر و زبر شوند . پس ، پست‏ترین شما بالاترین شما شود و بالاترینتان ،
 
پست‏ترینتان . واپس ماندگانتان پیش افتند و پیشى گرفتگانتان واپس رانده شوند . به خدا سوگند ، که هیچ سخنى را پنهان نداشته‏ام و دروغ نگفته‏ام که من از چنین مقامى و چنین روزى آگاه شده بودم . بدانید که خطاکاریها همانند توسنان چموش و سرکش‏اند که خطاکاران را بر آنها سوار کرده‏اند . آن اسبان لجام گسیخته به ناگاه مى‏تازند و سواران خود را به آتش دوزخ سرنگون مى‏کنند . و بدانید ، که پرهیزگاریها همانند اسبان رام و نجیب‏اند که پرهیزگاران را بر آنها سوار کرده و افسارها به دست سواران داده‏اند و آن اسبان ،سواران خود را به بهشت داخل مى‏کنند . حقى است و باطلى . گروهى هواداران حق‏اند و گروهى پیروان باطل . اگر پیروان باطل سرورى یابند چه شگفت ؟ که از روزگاران دیرین شیوه چنین بوده است و اگر شمار هواداران حق اندک است ، بسا ،روزگارى رسد که افزون گردد ، ولى ، کم اتفاق اوفتد که آنچه پشت کرده ، بار دیگر روى بنماید .
 
من مى‏گویم : قسمت آخر این سخن به پایه‏اى از زیبایى رسیده که هیچ کلامى بدان پایه نتواند رسید . آنکه در آن بنگرد تا محاسن آن بشناسد ، بیش از آنکه بر فراست خود ببالد شگفت زده خواهد شد . با توصیفى که از آن کردیم ، در آن فصاحتى است ، افزون که نه هیچ زبانى را یاراى بیان آن است و نه هیچ انسانى را توان گام نهادن در آن عرصه . این ادعاى مرا درنیابد و نشناسد ، مگر کسى که در این صناعت حظّى وافرش باشد و در این مضمار خود ، تاخت و تازى کرده باشد . و جز خردمندان آن را درنیابند .
 
و هم از این خطبه همواره دل مشغول دارد آنکه بهشت و دوزخ را در برابر خود بیند . مردمى هستند کوشنده و سخت کوشنده ، اینان رهایى یافتند . مردمى هستند طالب حق ، ولى آهسته کارند . اینان را نیز امید رهایى هست و مردمى هستند ، که در کارها قصور مى‏ورزند و تقصیر مى‏کنند ، اینان در آتش دوزخ سرنگون گردند . اگر به دست راست روى نهى به گمراهى افتاده‏اى و اگر به دست چپ‏گرایى ، باز هم ، به گمراهى افتاده‏اى .پس راه میانه را در پیش گیر که رهایى در همان است .
 
قرآن کتاب باقى مانده و نشانه‏هاى نبوت بر آن قرار گرفته و مسیر حرکت سنت است و سرانجام نیکو بدان بازگردد . هرکس که ادعا کند ، هلاک شود و هر که دروغ بندد به مقصود نرسد و هرکه با حق ستیزد ، خود تباه شود . نادان را در نادانى همین بس ، که مقدار خویش نمى‏شناسد . ستونى که بر بنیان تقوا و استوار گردد هرگز فرو نریزد و کشته‏اى که به آب تقوا سیراب گردد ، تشنه نماند . در خانه‏هاى خود آرام گیرید و با یکدیگر طریق آشتى سپارید . از گناهان خود توبه کنید . هیچ ستاینده‏اى جز پروردگارش را نستاید و هیچ ملامت کننده‏اى نباید جز خود را ملامت نماید .
منبع : کتاب شریف نهج البلاغه